Parafia w Górecku Kościelnym

Parafię erygowano w II połowie w. XVII. Uposażona została przez Marcina Zamoyskiego. W r. 1720 nastąpiło ponowne uposażenie przez Tomasza Zamoyskiego. Wiązało się ono z wyznaczeniem specjalnej pensji płaconej co roku z majątków Zamoyskich, z prawem przemiału zboża i wolnego wyrębu drzewa w lesie. Duszpasterstwo w parafii prowadzili franciszkanie konwentualni (prowincja ruska, kustodia zamojska). Zostali tutaj sprowadzeni z Zamościa w r. 1668 przez Marcina Zamoyskiego i pracowali aż do kasaty klasztoru po powstaniu styczniowym (1886). Po nich duszpasterstwo przejęli księża diecezjalni. Pod koniec w. XVIII w klasztorze przebywało 5 zakonników. Do początku w. XIX parafia należała do diecezji chełmskiej (dekanat zamojski). W okresie późniejszym zmieniła się przynależność dekanalną: Biłgoraj, Tarnogród, Szczebrzeszyn i wreszcie Józefów. Teren parafii był bardziej rozległy od dzisiejszego. W r. 1919 powstała nowa parafia w Tereszpolu, a w r. 1936 w Aleksandrowie. W okresie II wojny światowej parafia ucierpiała na skutek akcji przeciwko partyzantom, aresztowań, rozstrzeliwań, pożarów. Przy parafii istnieje stary i bardzo obszerny cmentarz grzebalny.

Obecnie funkcjonuje mała biblioteka (około r. 1975 liczyła 700 pozycji). W r. 1996 wyremontowano i oddano do użytku Diecezjalny Dom Rekolekcyjny. W r. 1998 (3-8 maj) parafia przeżywała Jubilesz 350-lecia objawień św. Stanisława bm. Dla uczczenia Roku Jubileuszowego na placu obok cmentarza grzebalnego wybudowano pomnik papieża Jana Pawła II oraz amfiteatr, w którym odbywają się Diecezjalne Festiwale Pieśni Maryjnej.

Należy podkreślić rozwinięty kult św. Stanisława BM, który sięga tu r. 1648, tzn. czasów, kiedy, zgodnie z dawnymi przekazami, miał się w Górecku ukazać ten święty. Kult św. Stanisława obejmuje również sąsiednie parafie, czego dowodem są m.in. organizowane do Górecka pielgrzymki.

W archiwum parafialnym są przechowywane m.in. księgi metrykalne od r. 1694, kronika parafii od r. 1947, księga wizytacji kanonicznych od r. 1928.

Pierwsza drewniana kaplica została wzniesiona, w tym miejscu, w r. 1668 z fundacji Marcina Zamoyskiego podstolego lwowskiego, późniejszego podskarbiego wielkiego koronnego. Od r. 1688 do r. 1886 w administracji franciszkanów. W r. 1720 ponowne uposażenie przez Tomasza Józefa Zamoyskiego starostę grodeckiego i płoskirowskiego, prawdopodobnie z równoczesnym wzniesieniem nowego kościoła lub poszerzeniem pierwotnej kaplicy. Został on w w. XVIII spalony przez Szwedów. Obecny kościół wzniesiony w r. 1768 z fundacji Jana Jakuba Zamoyskiego, późniejszego wojewody podolskiego. W r. 1778 konsekrowany przez bp Melchiora Jana Kochnowskiego. Przedłużony od strony północnej w latach: 1897-8. Gruntownie remontowany przed r. 1930, a w r. 1975 miał miejsce remont dachu.

Prezbiterium kościoła zwrócone na południe. Drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalowany, na kamiennym podmurowaniu. Nawa prostokątna pięcioprzęsłowa z prezbiterium węższym, dwuprzęsłowym, zamkniętym trójbocznie, przy którym od strony wschodniej zakrystia, od zachodniej skarbczyk. Przy nawie od północy wieża z lat: 1897-8. Wnętrze odnowione i wyłożone boazerią w 1927 r. Nawa o częściach bocznych wyodrębnionych rzędami słupów; w prezbiterium i części środkowej nawy pozorne sklepienia kolebkowe na jednym poziomie, w częściach bocznych nawy niższe. Belka tęczowa obita deskami w 1927 r. z krucyfiksem barokowym z 2. poł. w. XVIII. Dachy dwuspadowe, niższy nad prezbiterium, z wydatnym okapem, pobite gontem; nad nawą wieżyczka na sygnaturkę, hełm w kształcie barokowym z lat 1897-8, pokryty blachą. Wyposażenie wnętrza jednolite rokokowe z 2. poł. w. XVIII wykonane zapewne w latach: 1769-79 przez snycerzy Jana i Jakuba Maucherów. Ołtarz główny z r. 1777, z bramkami i rzeźbami Chrystusa u słupa, śś. Piotra, Pawła, Mikołaja, Wojciecha i aniołów oraz obrazy: św. Stanisława bm i MB Anielskiej. Ołtarze boczne: jeden z rzeźbami śś. Ojców kościoła i obrazem św. Antoniego z 2. poł. w. XVIII w sukience srebrnej barokowej, św. Rodziny, św. Mikołaja; drugi z rzeźbami proroków i obrazem Matki Boskiej Szkaplerznej w sukience srebrnej rokokowej, św. Franciszka i św. Barbary. Ambona z rzeźbami czterech ewangelistów. Konfesjonał z obrazem Dobrego Pasterza z 1. poł. w. XIX. Fotel i dwa taborety barokowe z w. XVIII. Na chórze muzycznym 12-głosowe organy, wykonane w r. 1906 przez Śliwińskiego ze Lwowa.

Dzwonnica wzniesiona zapewne w r. 1787. Położona w północno – zachodniej części cmentarza kościelnego. Murowana z kamienia, otynkowana. Dwukondygnacyjna, w dolnej kondygnacji głębokie arkadowe wnęki, w górnej przeprute trzy arkady na dzwony; ściany rozczłonkowane lizenami. Daszek czterospadowy. Zamieszczono w niej 3 dzwony poświęcone w r. 1928 przez bp. Mariana Fulmana.

Cmentarz kościelny otoczony murem kamiennym zapewne z końca w. XVIII z czterema kapliczkami w narożach, w których obrazy: Koronacja Matki Boskiej, Matka Boska z śś. Antonim i Franciszkiem, Ukrzyżowanie, św. Roch, o tradycjach barokowych z końca w. XVIII lub pocz. w. XIX oraz obraz św. Stanisława bpa z pocz. w. XIX ludowy. W obrębie cmentarza figury kamienne: 1. na postumencie rzeźba św. Jana Nepomucena rokokowa z w. XVIII; 2. na kolumnie rzeźba Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem z r. 1856 ludowa.

Inne obiekty sakralne istniejące na terenie parafii:

Kaplice:

1. Zapewne z w. XIX, odnawiana. Położona w pobliżu kościoła, na północny – zachód od niego, w otoczeniu starych dębów. Drewniana, konstrukcji zrębowej, oszalowana. Prostokątna, od strony zachodniej zamknięta trójbocznie. Dach dwuspadowy, pobity gontem; szczyt wschodni z daszkiem okapowym. W kaplicy znajduje się późnorenesansowy ołtarz z 1. poł. w. XVII z obrazami: św. Stanisława bpa z r. 1631, przemalowanym, śś. Agnieszki i Barbary w uszach oraz Narodzin Matki Boskiej w predelli, z tegoż czasu; po bokach, brakującego zwieńczenia, dwie rzeźby aniołów. Dwa lichtarze cynowe barokowe.

2. Być może z w. XX lub gruntownie restaurowana. Położona na brzegu rzeczki Szumki, częściowo na podmurowaniu, częściowo na palach. Drewniana, konstrukcji zrębowej, oszalowana. Prostokątna z trójbocznym zamknięciem od strony zachodniej, wokół pomost. Dach dwuspadowy z wydatnym okapem ponad pomostem, wsparty na słupach z wieżyczką na sygnaturkę. Znajduje się w niej barokowy ołtarz zw. XVIII z obrazem św. Stanisława bpa. Ołtarzyk z obrazami śś. Stanisława bpa, Antoniego i Franciszka koniec w. XVIII, ludowy.

3. Kapliczki przydrożne. Na terenie parafii stoi kilka zabytkowych kapliczek, np. około 200 m od kościoła na miejscu starej z r. 1768 wzniesiono nową, we Floriance rzeźbiona w drzewie, stara kapliczka dębowa w Kukiełkach, kamienna kapliczka z r. 1866 w Majdanie Kasztelańskim, kamienna kapliczka w Tarnowoli (r. 1862). Ponadto są kamienne figury we wsiach: Aleksandrów (św. Stanisław), Brzeziny (św. Mikołaj), Tarnowola.

Cmentarz parafialny naprzeciwko kościoła, czynny, założony na pocz. w. XIX, w kształcie wydłużonego czworoboku o pow. 2,8 ha, podzielony na kwatery, ogrodzony sztachetowym płotem drewnianym przy betonowych słupach, bramy drewniane sztachetowe przy murowanych z białej cegły słupach, otynkowanych.

Parafialne Muzeum Wsi utworzone w 2000 roku

Letnia scena – amfiteatr wybudowana w 2000 roku w związku z organizowanymi Festiwalami Piśni Maryjnej